Кӱндӱлӱ кычыраачылар!

Јыл бажы чыкты, Јылан бажы сойылды, Эски јылыс чыкты, Јаҥы јылыс кирди. Слерди келип jаткан Чагаа байрамла – јаҥы кирген Jылан јылла уткып турус. Бек су-кадык, тӱгенбес ырыс, јаан једимдер кӱӱнзейдис.




Алтай јаҥарлар

 

 

1. Алтабы-јонго тузалу

Аржан-суулу Алтайым.

Амыр бисти чыдаткан

Адам ошкош Алтайым.

Элге-јонго тузалу

Эмдӱ-томду Алтайым.

Эмди бисти јыргаткан

Энем ошкош Алтайым.

2. Эки уйдыҥ сӱдинеҥ,

Эjегей эткен энейим.

Элик бычкак ӧдӱкти,

Эдип берген энейим.

Алты уйдыҥ сӱдинеҥ,

Аарчы эткен энейим.

Аҥ бычкак ӧдӱкти,

Кӧктӧп берген энейим.

 

 


3.
 Эки кырды ажырган,

Эрjинеге баш болгой.

Эки эмчек эмисен,

Энебиске мак болгой.

Канзабашча бойысты,

Чыдадып койгон энебис.

Jудурукча бойысты,

Кижи эткен энебис.

(О. Теркишева бичип алган)

4. Ак чечектиҥ алдына

Адару конзо jаражын.

Ак-айастыҥ алдына

Айылдап jӱрзе jакшызын.

Кӧк чечектиҥ алдына

Кӧбӧлӧк конзо jаражын.

Кӧк-айастыҥ алдына

Кӧрӱжип jӱрзе jакшызын.

 

5. Кожоҥ баштап берейин,

Кожо ойнойлык, ӱӱрелер.

Јаҥар айдып берейин,

Јазап ойнойлык, ӱӱрелер.

Кол-колыстаҥ тудужып,

Кожоҥдожып ойнойлык.

Јеҥ-јеҥистен тудужып,

Јергележип ойнойлык.

 

6. Кызыл-јеерен јаш тушта,

Кыйа-јейе јелерис.

Кызыл-кӱреҥ јаш тушта,

Ойноп, ойноп аларыс.

Кара тайыс јаш тушта

Кајуларда јелерис.

Кару бойыс јаш тушта

Ойноп, ойноп аларыс.


7
. Мал балазын тойдырып,

Маҥырын берген Алтайым.

Куш балазын тойдырып,

Курсак берген Алтайым.

8. Айым, айым, айайым,

Ачк чечектиҥ јаражын.

Ойым, ойым, ойойым,

Ол чечектиҥ јаражын.

Jараш ӱнин коолодып,

Јаҥыра эмди топшуурым.

Ойно, ойно – топшуурым,

Ӱниҥ улай угулзын.

Ӧмӧ-jӧмӧ кожоҥыс

Элде-jондо макталзын.

 


9.
 Мӧш агаштыҥ тӧзинеҥ,

Ойып эткен топшуурым.

Эрикпеске ойнойтон,

Эки кылду топшуурым.

Jаш агашты томурып,

Jазап эткен топшуурым.

 

10. Тӱлкӱ, камду јок болзо,

Тонды неле чӱмдейтен.

Тӱней ӱӱре јок болзо,

Јыргал кайдаҥ келетен.

 

 

11. Элик камду јок болзо,

Бӧрӱкти неле чӱмдейтен.

Эптӱ ӱӱре јок болзо,

Јыргал кайдаҥ келетен.

Узун мӧштиҥ кузугын,

Чертерисде татузын.

Уулдарыстыҥ ойынын,

Кӧрӧристе јакшызын.

 

12. Байбак мӧштиҥ кузугын,

Чертерисде татузын.

Балдарыстын ойынын,

Кӧрӧристе јакшызын.

 

Литература : Арба кылгада , оогош болчомдорго кычырар бичик / авт.-сост. Е. Н. Тобоева ; ред.: Я. А. Мандина , О. С. Иркитова. - Горно-Алтайск : М-во образования и науки РА, 2016. - 164 с.