1990 јылдыҥ сыгын айында «Солоҥы» деп журнал баштапкы катап кепке базылып чыккан эди. Журнал јылына тӧрт катап чыгып, балдарды алтай калыктыҥ оос-јайаандыгыла, бичиичилердиҥ чӱмдемелдериле, Алтайыстыҥ јебреннеҥ бери тӱӱкизиле таныштырып јат. Онойдо ок ар-бӱткен, аҥ-куштар керегинде јилбилӱ јетирӱлер база јарлалат. Быјыл, 2025 јылда, «Солоҥы» журнал 35 јажын темдектеп јат.

Краеведение бӧлӱктиҥ ишчилери журналдыҥ юбилейине башка-башка јылдардыҥ номерлеринде балдардыҥ чӱмдеген јилбилӱ куучындарыла, ӱлгерлериле таныштырып тура, ӧй ӧткӧн кийнинде олорды табып, кыскачак, је јилбилӱ берилтелер айына бир катап салар.

Бӱгӱнги јетирӱ 1995 ле 1997 јылдарда чыккан журналдарга бойыныҥ јуруктарын аткарган Сынару Шагаева (эмди Шилинова) керегинде болор. Сынаруныҥ чыккан-ӧскӧн јери – Шабалин аймактыҥ Шыргайты јурты. Баштапкы аткарган «Кӱс» деп јуругын Сынару 7 јаштуда јураган эди. Ээчиде «Јайгы турлуда» ла «Ойто ло кыш» деп јуруктары «Солоҥы» журналда 1997 јылда чыккан. Сынаруга сакыбаган јанынаҥ телефон согуп, бӱгӱнги кӱнде ишмекчи јолы, амадаган санаалары керегинде уктыбыс.

«Јаштаҥ ла ала јуранарын сӱӱгем. Јурук јураарына кем де ӱретпеген, байла, угы-тӧзимде таайларымнаҥ, Вячеслав Сергеевич ле Николай Сергеевич Торбоковтордоҥ келген деп бодоп турум. Онойдо ок,  энем де јакшы јуранып турган. Јураган јуруктарымды таайым, Вячеслав Сергеевич «Солоҥы» журналга аткарып туратан. Школдо ӱренип турарымда, кӧп јурангам. Бӱгунги де кӱнде тӧрӧл Шыргайты јуртымныҥ школында бир канча јуруктарым база арткан. Школды тӱгезип, Горно-Алтайск каладагы университетте ӱренип, «географияныҥ ӱредӱчизи» деп профессия алгам. Эш-нӧкӧримле Шабалин јуртта јадып, 6 јашту кызычак чыдадып турус. Алиса мени тӧзӧгӧн ошкош, база јараш јуранып, јуранарын сӱӱп јат. Мен айылдыҥ иштерин бӱдӱрип, кызымды чыдадып, тӱргуза ӧйдӧ иштебей турум. Байла, јуранар јайалта тартып, айылдыҥ ичин јарандырарын, јорыктарын сӱӱйдим. Калганчы ӧйдӧ фотојурук согорына тартыладым. Мынаҥ ары ишмекчи јолымды фото согорыла колбоор кӱӱним бар».