Печать

Тематическая рубрика «Миры алтайского фольклора»  Озогы кайчылар угунаҥ

(Николай Кокурович Ялатовтын 95 jажына учурлай)

Н. К. Ялатов 1927 јылда Шабалин аймакта Коркобы деп јуртта чыккан. Сӧӧги майман.Адазы Кокур,уулына ол Николай деп ат берген.Кокур, чын да, кокурчы чечен тилдӱ кижи болгон.» Николайдыҥ энези Семйон, Кокурга кӧрӧ улай ла сӱӱнчилӱ болгон» -  деп, алтай ученый С.С.Суразаков «Н.К. Ялатов ло оныҥ «Öлӧҥир деп кай чӧрчӧги» деген статьязында бичийт.Николай Кокурович  энези керегинде jылу эске алынат: «Энем сӱӱнчилӱ, омок кижи болгон. Ӱни jардак, санаазы   ачык –jарык.

Комус тутса – комусчы,топшуур алза –топшуурчы,кӱреелей турган  той - jыргалда улуска бириксе кожон баштаар кижи». Энезиниҥ угу–тӧзин алза, базала тегин эмес.Энези Семйон  jонныҥ ортозында кожоҥчызыла jарлу. Ол Коркин Кечек деп jарлу кожончыныҥ кызы. Н.К.Ялатов кайды бала тужынаҥ ала угуп келген.Кӧп чӧрчӧктӧрди ол Сыран таадазынаҥ уккан.Бойы керегинде Николай Кокурович мынайда айткан эди: «Мен чӧрчӧкти беш, алты jаштан сӱӱп уккам. Кышкы узун тӱндерде кайчы кайлаганда, мен кай токтобогончо чек уйуктабайтан эдим. Озогы кеп сӧс бар: «Кӧрӱже кӧрӱже кӧӧш эдер» деп. Онызы чын болор. Мен ол ӧйлӧрдӧ кайды кичееп уккан учун, оны айдар аргалу болуп калдым, чӧрчӧкти топшур ла да кайлаарым, тегин де айдарым».  Алтай Республиканныҥ албаты кайчызы Николай Кокурович Ялатов, Россия Федерацияныҥ бичиичилер Бирлигинниҥ турчызы. Николай Кокурович 1990 jылда Калмикияда Бастырателекейлик конференцияда турушкан. Анда ол билимчилерле,студентерле jолугып стадиондо ойын концерте туружып алтай албатынныҥ эҥ jаан «Jаҥар» деген ат нерелӱ кай чӧрчӧгин кайлаган.Ялатовтыҥ Jайалталу jаҥар баатыр деп кай чӧрчӧги jаҥар деп адалып ӱч томло ак - jарыкка чыккан Н.К Ялатовтыҥ айтканыла ,телекейде эҥ jаан кай чӧрчӧктӧрдиҥ бирӱзи. Ол 36098 ӱлгерлик jолдыктардаҥ туруп jат.

Т.Б.Шинжин бойыныҥ ижинде бичиген: «Алтай Республиканыҥ Эл–кайчызы Н.К.Ялатовтыҥ jиит ӱйеге артырган энчилерин тай ат кӧдӱрип болбос, тар эжиктеҥ ылтам ӧдӱп албас».

Тузаланган литература:

  1. Шинжин, Т. Озогы кайчылар угынаҥ: Кеендиктиҥ кеен улузы: Шуну Ялатов [Текст]  /Т.Шинжин //Эл-Алтай: Лит.худ.и общ.-полит.ж-л. 1-й вып..-Горно-Алтайск:Горно-Алт.отд-ние Алт.кн.изд-ва,1992.-С.128-141.
Категория: Новости
744